De basis van het rantsoen van een paard bestaat uit ruwvoer. Het is echter mogelijk en zeer waarschijnlijk dat het ruwvoer rantsoen niet voldoende vitaminen, mineralen en energie bevat.
Om deze te korten aan te vullen wordt het rantsoen aangevuld met krachtvoer. Er zijn verschillende soorten krachtvoer voor paarden op de markt. Welkt type krachtvoer en de hoeveelheid krachtvoer die je paard nodig heeft hangt af van een aantal factoren die we later in het artikel zullen bespreken.
Samenstelling krachtvoer
Er zijn verschillende soorten krachtvoer voor verschillende soorten paarden op de markt. Welk krachtvoer geschikt is voor je paard hangt onder andere af van de leeftijd, intensiteit van de trainingen maar ook de geestelijke gesteldheid van het paard.
Het grootte verschil in de verschillende soorten krachtvoer zit in de vorm (brok of muesli) en de samenstelling die wordt gebruikt om tot het eindproduct te komen. Denk hierbij aan granen voor snel vrijkomende energie, vet en vezels voor langzaam vrijkomende energie of luzerne voor een hoger eiwitgehalte voor sportpaarden, jonge paarden en drachtige merries.
Hieronder worden 2 verschillende soorten krachtvoeders weergegeven. Allebei de krachtvoeders zijn muesli, en zien er op het oog misschien niet erg verschillend uit. Toch laten de samenstellingen wel degelijk een groot verschil zien. Het verschil in samenstelling uit zich vooral in de energiegehalte en zetmeelgehalte.
Muesli A: De 3 voornaamste grondstoffen uit deze muesli zijn haver, gerst en maïs. Granen bevatten een hoog energiegehalte en leveren snel vrijkomende energie. Dit is terug te vinden in een hoog EWPa waarde en een hoog zetmeelgehalte
Muesli B: De 3 voornaamste grondstoffen uit deze muesli zijn lijnzaad, luzerne en zonnebloempitten. Lijnzaad en zonnebloempitten zijn rijk aan onverzadigde vetzuren en leveren langzaam vrijkomende energie aan het paard. Luzerne zorgt voor meer vezels in het voer en reduceert de opname tijd. Deze grondstoffen zorgen voor een hoger ruw vet gehalte en een lager zetmeelgehalte.
Lees meer: Paardenvoer vergelijken: Dat doe je zo!
Vitaminebrok voor paarden
Met een vitaminebrok oftewel balancer krijgt je paard alle benodigde voedingsstoffen binnen zonder dat je extra energie voert. Doordat een vitaminebrok zeer geconcentreerd is hoef je hier maar een kleine hoeveelheid per dag van te voeren. De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid ligt vaak rond de 100 tot 300 gram per dag.
Een vitaminebrok/balancer is een compleet krachtvoeder. Dit betekent dat een vitaminebrok alle vitamines en mineralen bevat en in combinatie met ruwvoer een compleet rantsoen vormt. Het is daarom niet nodig om naast een vitaminebrok nog een ander krachtvoer te voeren.
Een vitaminebrok als krachtvoer is uitermate geschikt voor paarden met overgewicht, temperamentvolle paarden en recreatiepaarden die geen extra energie nodig hebben.
Brok en muesli voor paarden
Brok en muesli zijn allebei krachtvoeders maar zien er verschillend uit. Echter zit er niet veel verschil tussen brok en muesli en bevatten ze vrijwel dezelfde bestanddelen. Bij een brok worden deze bestanddelen gemalen en geperst in brokvorm en bij muesli blijven deze bestanddelen intact waardoor je alle ingrediënten nog goed kunt herkennen.
Een veel gehoorde stelling in de stalgangen is dat paarden dik worden van muesli, dit is dus een fabel.
Beide krachtvoeders hebben ook voor- en nadelen. Om bestanddelen tot een brok te persen wordt er vaak gebruik gemaakt van melasse, een stroopachtig bijproduct van suiker uit suikerriet of suikerbieten. Melasse kan je ook terug vinden in muesli, maar vaak in mindere mate.
De losse structuur van muesli zorgt er voor dat het paard beter moete kauwen en langer over zijn voer doet. Kauwbewegingen zorgen tevens voor de aanmaak van speeksel wat bevorderlijk werkt op de spijsvertering van het paard en de kans op maagzweren verminderd.
Muesli is vaak minder lang houdbaar dan brok en is lastiger op te slaan. Brok is compacter en gemakkelijker in bulkleveringen te krijgen. Tevens is brok vaak goedkoper per kilogram dan muesli.
In tegenstelling tot wat mensen denken zijn muesli en brok allebei volwaardige krachtvoeders. Het is daarom niet nodig om naast brok nog muesli te voeren aan het paard, of andersom.
Slobber voor paarden
Slobber is al jaren een bekend voeder in de paardenwereld en ook zeer geliefd onder de paarden. Het belangrijke kenmerk van slobber is dat het geweekt moet worden alvorens te voeren. Het wordt dan ook voornamelijk gebruikt als beloning na een training of als extraatje in de wintermaanden. Maar net als andere paardenvoeding, is slobber er in allerlei varianten.
Seniorenslobber voor oudere paarden
Elk paard wordt ouder en daar komen ook kwaaltjes bij kijken die je niet altijd tegen kan gaan. Een veel voorkomend probleem bij oudere paarden zijn gebitsproblemen. De tanden raken versleten en het paard is niet meer in staat om zijn voeding goed op te nemen, met als gevolg gewichtsverlies en voedingstekorten.
Seniorenslobber op basis van ruwvoer, zoals geweekte grasbrok of hooi is een goed alternatief voor oudere paarden die niet meer in staat zijn hun huidige voer op te nemen. Deze vorm van slobber kan vaak in grote hoeveelheden gevoerd worden en is een totale vervanger van het huidige ruwvoer rantsoen.
Slobber op basis van ruwvoer is niet alleen geschikt voor ouderen paarden maar tevens ook voor paarden met ondergewicht of paarden die enkel ruwvoer tot hun beschikking hebben van matige kwaliteit.
Een slobber als (volledige) ruwvoervervanger gebruiken wil niet zeggen dat de slobber ook de volledige vitaminen en mineralen behoefte van het paard dekt. Vul eventueel aan met een vitamine en mineralen brok/supplement.
Slobber als volwaardig krachtvoer voor paarden
Slobber wordt vaak gezien als extraatje of beloning voor na de training. Maar bepaalde slobber kan ook gevoerd worden als volwaardig krachtvoer. Je hoeft hierdoor het rantsoen niet meer aan te vullen met een ander krachtvoer zoals muesli of een vitaminebrok/balancer.
Slobber als volwaardig krachtvoer inzetten kan gewenst zijn voor paarden die nog een (poeder) supplementen toegediend krijgen en lastige eters zijn. Lees altijd goed de verpakking of jouw slobber een volwaardige krachtvoeder is.
Elektrolytenslobber
Een paard verliest dagelijks elektrolyten via zweet, urine en mest. In de zomermaanden wanneer temperaturen oplopen verliezen paarden extra veel vocht en elektrolyten via zweet. Een elektrolyten supplement mengen in een slobber kan een goede uitkomst zijn. Zowel de vocht als de elektrolytenbalans wordt hiermee aangevuld. Tegenwoordig zijn er ook speciale elektrolytenslobbers op de markt verkrijgbaar. Een kant en klaar product waardoor je gaan losse supplementen hoeft te kopen.
Slobber tegen zandkoliek
Paarden die regelmatig op de paddock of in het weiland met kort gras staan, krijgen vrijwel altijd zand binnen tijdens het eten. Dit is neit altijd te voorkomen, met name in het najaar wanneer paarden in een kort gegraasde weide staan. Als een paard zand binnen krijgt kan dit zich opstapelen in de darmen van het paard. Het wordt daarom ook aangeraden om periodiek een zandwegkuur aan je paard te geven. Om effect te hebben is het noodzakelijk dat een paard 0,5 – 1 gram per kilogram lichaamsgewicht psyllium toegediend krijgt. Een grote hoeveelheid waar mening paardeneigenaar van schrikt. Een psylliumslobber kan hier een uitkomst bieden.
Hoeveel krachtvoer heeft een paard nodig
Brok en muesli zijn geschikt als krachtvoer voor paarden die (een beetje) meer energie nodig hebben voor hun dagelijkse training of om op gewicht te blijven. De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid brok/muesli die geadviseerd wordt ligt vaak rond de 1,5 tot 3 kg per dag. Echter is deze hoeveelheid krachtvoer per dag voor een aanzienlijk deel van de paarden teveel.
Een veel gemaakte fout die paardeneigenaren regelmatig maken, is dat ze hun paard maar een handje brok of muesli geven. Maar met een handje brok of muesli voldoe je niet meer aan de dagelijkse vitaminen en mineralen behoefte van het paard.
Wanneer je paard te weinig vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen binnen krijgen zal je dit niet meteen opmerken. Dit betekent echter niet dat een tekort of disbalans in het rantsoen niet op langere termijn schadelijk kan zijn voor je paard. Vaak uiten tekorten zich eerst in weinig energie, een doffe vacht en in een later stadium in achterstand in de groei en slechte botkwaliteit bij jonge paarden.
Geef jij minder krachtvoer dan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid?
Tip 1: Kies voor een muesli of brok met een lager energiegehalte.
Tip 2: Vul dagelijks het krachtvoer aan met een vitaminebrok/balancer om tekorten aan te vullen.